12. آبرسانی‌ مولدهای‌ بخار
ماده‌ 78: در صورتی‌ که‌ تغذیه‌ مولدهای‌ بخار تماماً از بخار تقطیر شده‌ به‌ عمل‌ نیاید لازمست‌ برای‌ تامین‌ کمبود از آبهای‌ مناسبی‌ که‌ سبک‌ و تصفیه‌ کرده‌ باشند مصرف‌ نمایند تا از خوردگی‌ جدار مولدهای‌ بخار و ایجاد رسوب‌ جلوگیری‌ شود. همچنین‌ می‌بایستی‌ در مولدهای‌ بخاری‌ که‌ از آب‌ تقطیر شده‌ و برگشتی‌ استفاده‌ می‌گردد در مسیر تغذیه‌ آب‌ به‌ دیگ‌ دستگاه‌ جذب‌ گازهای‌ محلول‌ در آب‌ نصب‌ گردد.
ماده‌ 79: انتهای‌ لوله‌های‌ آب‌ رسانی‌ باید دارای‌ شرایط‌ زیر باشد:
الف‌ - طوری‌ نصب‌ شود که‌ آب‌ ورودی‌ در هیچ‌ حال‌ مستقیماً به‌ سطوحی‌ که‌ در معرض‌ تشعشع‌ آتش‌ یا تماس‌ با گاز در درجات‌ حرارت‌ زیاد می‌باشند برخورد ننمایند و همچنین‌ این‌ برخورد نزدیک‌ به‌ اتصالات‌ پرچ‌ (یا جوش‌) شده‌ پوسته‌ کوره‌ یا اتصالات‌ پرچ‌ (یا جوش‌) شده‌ جدار دیگ‌ صورت‌ نگیرد.
ب‌ - در صورت‌ لزوم‌ موانع‌ سپر مانندی‌ برای‌ انحراف‌ جریان‌ آب‌ از اتصالات‌ پرچ‌ (یا جوش‌) شده‌ تعبیه‌ نمایند.
ماده‌ 80: لوله‌های‌ آب‌ رسانی‌ مولدهای‌ بخار باید به‌ یک‌ شیر یک‌ طرفه‌ (یا سوپاپ‌ سد کننده‌ ) مجهز بوده‌ و بین‌ آن‌ و مولد بخار شیر دیگری‌ نصب‌ گردد.
ماده‌ 81: در صورتی‌ که‌ تعداد 2 یا چند مولد بخار از منبع‌ مشترکی‌ آب‌ بگیرند هر یک‌ از انشعابات‌ لوله‌های‌ آب‌ رسانی‌ نیز باید دارای‌ شیری‌ باشند که‌ بین‌ شیر کنترل‌ یک‌ طرفه‌ و منبع‌ آب‌ رسانی‌ نصب‌ شده‌ باشند به‌ نحوی‌ که‌ مانع‌ جریان‌ آب‌ از مولد به‌ مولد دیگر گردد.
ماده‌ 82: وقتی‌ که‌ مولدهای‌ بخار مجهز به‌ دو دستگاه‌ آب‌ رسانی‌ باشند باید برای‌ هر یک‌ از آنها شرایط‌ مندرج‌ در مواد 78 تا 81 رعایت‌ شود.
ماده‌ 83: وقتی‌ که‌ پیش‌ گرم‌ کن‌ و یا دستگاه‌های‌ دیگر گرم‌ کننده‌ آب‌ ورودی‌ مستقیماً بدون‌ واسطه‌ یک‌ شیر متصل‌ به‌ مولد بخار باشد در این‌ صورت‌ شیرهای‌ آب‌ رسانی‌ و یا شیرهای‌ کنترل‌ یکطرفه‌ باید قبل‌ از پیش‌ گرم‌ کن‌ و یا گرم‌ کننده‌ آب‌ نصب‌ گردد.
ماده‌ 84: درمواردی‌ که‌ دستگاه‌ گرم‌ کننده‌ آب‌ از نوع‌ روباز بوده‌ و با بخارهای‌ خروجی‌ یک‌ ماشین‌ بخار گرم‌ شود. لازمست‌ یک‌ وسیله‌ جداکننده‌ روغن‌ روی‌ لوله‌ خروج‌ بخار ماشین‌ نصب‌ شود تا مانع‌ اختلاط‌ روغن‌ با آب‌ گردد. ماده‌ 85: مولدهای‌ بخار که‌ بیش‌ از 25 متر مربع‌ سطح‌ حرارتی‌ دارند باید لااقل‌ دارای‌ دو دستگاه‌ آب‌ رسانی‌ مجهز به‌ وسایل‌ محرک‌ مستقل‌ باشند که‌ در هر یک‌ از آنها معادل‌ دو برابر قدرت‌ تبخیر مولد بوده‌ باشد.
ماده‌ 86: در واحدهایی‌ که‌ از مولد بخار استفاده‌ می‌نمایند لازمست‌ آزمایش‌ها و کنترل‌های‌ لازم‌ را روی‌ آب‌ مصرفی‌ و آب‌ تصفیه‌ شده‌ خروجی‌ دستگاه‌ سختی‌ گیر دیگ‌ مستمراً به‌ عمل‌ آورده‌ و نتیجه‌ در فرم‌های‌ مخصوص‌ مولدهای‌ بخار ضبط‌ و نگهداری‌ شود.
ماده‌ 87: براساس‌ آزمایشات‌ فوق‌ باید مواد شیمیایی‌ لازم‌ طبق‌ نظر متخصصین‌ در زمان‌ها مناسب‌ به‌ آب‌ دیگ‌ افزوده‌ گردد.
13.
پیش‌ گرم‌ کن‌ آب‌
ماده‌ 88: پیش‌ گرم‌ کن‌هایی‌ که‌ روی‌ مولدهای‌ بخار به‌ کار می‌روند باید دارای‌ تجهیزات‌ زیر باشند:
الف‌ - دماسنج‌ برای‌ تعیین‌ درجه‌ حرارت‌ آب‌ ورودی‌ و خروجی‌ پیش‌ گرم‌ کن‌. ب‌ - دریچه‌ تنظیم‌ کننده‌ میزان‌ خروج‌ دود بین‌ محفظه‌ احتراق‌ و پیش‌ گرم‌ کن‌.
ج‌ - دهانه‌های‌ دست‌رو روی‌ کلکتورها در مقابل‌ هر یک‌ از لوله‌ها به‌ منظور خارج‌ ساختن‌ رسوبات‌ جمع‌ شده‌ در داخل‌ آن‌.
د - یک‌ سوپاپ‌ اطمینان‌.
ماده‌ 89: اطاق‌ پیش‌ گرم‌ کن‌ها باید دارای‌ دریچه‌های‌ تهویه‌ ای‌ باشند که‌ به‌ وسیله‌ آنها جریان‌ هوا در فضای‌ دور پیش‌ گرم‌ کن‌ سهل‌ گردد و همچنین‌ دارای‌ دریچه‌های‌ انفجار باشد که‌ در مواقع‌ انفجار و ازدیاد بی‌ موقع‌ فشار داخل‌ اطاق‌ به‌ طرف‌ خارج‌ باز گردد، این‌ دریچه‌ها بایستی‌ در ارتفاع‌ حداقل‌ دو متر از پاگرد باشند.
14.
دستگاه‌ خودکار مکش‌ دود
ماده‌ 90: تنظیم‌ کننده‌های‌ خودکار ورودی‌ هوا و خروجی‌ دود در مولدهای‌ بخار باید طوری‌ تعبیه‌ شده‌ باشند که‌ در موقع‌ خراب‌ شدن‌ و یا از کار افتادن‌ مکانیسم‌ خود کار آنها از بسته‌ شدن‌ مجرای‌ خروجی‌ دود و باز شدن‌ مجرای‌ ورودی‌ هوا جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید.
15.
سیستم‌های‌ سوخت‌ رسانی‌ مولدها
ماده‌91: درمولدهای‌ بخار باسوخت‌ گازباید هر سوختپاش(مشعل‌) بهوسایل‌زیرمجهز باشد:
الف‌ - دیگ‌ شیر مخصوص‌ به‌ منظور قطع‌ سریع‌ گاز.
ب‌ - یک‌ مجرای‌ قاب‌ تنظیم‌ ورود گاز و یا مجرایی‌ که‌ دهانه‌ آن‌ برحسب‌ احتیاج‌ قابل‌ تعویض‌ باشد.
ج‌ - یک‌ سد کننده‌ قابل‌ تنظیم‌ هوای‌ مورد نیاز که‌ بتواند به‌ طور کامل‌ ورود هوا را قطع‌ کند. این‌ سد کننده‌ باید دارای‌ ضامن‌ فنری‌ و یا پیچی‌ باشد که‌ از باز شدن‌ بی‌مورد آن‌ جلو گیری‌ کند.
د - یک‌ لوله‌ مخلوط‌ کننده‌ هوا و گاز که‌ طولش‌ لااقل‌ 6 برابر کوچکترین‌ قطر آن‌ باشد.
هـ - شعله‌ کوچک‌ دایمی‌ (گیرانه‌).
و - تا حدود امکان‌ یک‌ تنظیم‌ کننده‌ خودکار ورود گاز که با فشار بخار عمل‌ کند و به‌ نحوی‌ ساخته‌ شود که‌ در موقع‌ خرابی‌ آن‌ بخار به‌ داخل‌ اطاق‌ سوخت‌ و یا لوله‌های‌ ورودی‌ گاز نفوذ ننماید.
ماده‌ 92: مولدهای‌ بخاری‌ که‌ باسوخت‌ گاز کار می‌کنند نباید در محوطه‌ محصور نصب‌ شود مگر اینکه‌ محوطه‌ مذکور مجهز به‌ وسایل‌ تهویه‌ دائم‌ باشد تا از جمع‌ شدن‌ گاز در آن‌ جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید.
ماده‌ 93: در مورد مولدهای‌ بخار ذغال‌ سوز که‌ به‌ طور خود کار تغذیه‌ می‌شوند کلیه‌ قسمت‌های‌ متحرک‌ که‌ احتمال‌ برخورد با کارگر دارند و ایجاد خطر می‌نمایند باید به‌ وسایل‌ لازم‌ طبق‌ مقررات‌ مربوط‌ به‌ این‌ موضوع‌ حفاظت‌ شده‌ باشند.
بخش‌ 16 - اتوکلاوهایی‌ که‌ مستقیماً با شعله‌ گرم‌ می‌شوند
ماده‌ 94: اتوکلاوهایی‌ که‌ مستقیماً با شعله‌ گرم‌ می‌شوند باید مجهز به‌ یک‌ ترموکوپل‌ الکتریک‌ باشند که‌ در داخل‌ و کف‌ اتوکلاو جوش‌ شده‌ باشد تا موقعی‌ که‌ حرارت‌ اتوکلاو از حد مجاز تجاوز کند سبب‌ قطع‌ سوخت‌ اتوکلاو گردد.
فصل‌ سوم‌ مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ و دیگهای‌ آب‌ داغ‌
بخش‌ 1 - فشار و درجه‌ حرارت‌
ماده‌ 95: مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ که‌ در این‌ فصل‌ مورد بحث‌ می‌باشد آنهایی‌ هستند که‌ بخار حاصله‌ صرفاً برای‌ گرم‌ کردن‌ در فشار کم‌ به‌ کار برده‌ شود و فشار موثر بخار از یک‌ آتمسفر (یک‌ کیلو گرم‌ بر سانتیمتر مربع‌) تجاوز ننماید. دیگهای‌ آب‌ گرم‌ مورد بحث‌ در این‌ فصل‌ نیز دیگهایی‌ هستند که‌ درجه‌ حرارت‌ آب‌ گرم‌ تولیدی‌ از 120 درجه‌ سانتیگراد بیشتر نباشد در غیر این‌ دو حالت‌ و در صورت‌ تجاوز فشار یا درجه‌ حرارت‌ از حدود فوق‌ الذکر مولد یا دیگ‌ مشمول‌ مقررات‌ فصل‌ دوم‌ (مولدهای‌ بخار با فشار قوی‌ و متوسط‌) بوده‌ و جنس‌ ساختمانی‌ آنها نمی‌تواند از چدن‌ باشد.
بخش‌ 2 - دریچه‌های‌ بازدید
ماده‌ 96: مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ که‌ از ورقه‌ فولاد ساخته‌ شده‌ باشند باید دارای‌ دریچه‌ بازدید آدم‌ رو و دریچه‌ شستشو(دریچه‌ دست‌ رو) برای‌ تمیز کردن‌ باشد تا به‌ وسیله‌ آنها بازرسی‌ داخلی‌ و رسوب‌ گیری‌ امکان‌ پذیر گردد ولی‌ در مورد مولدهای‌ کوچک‌ که‌ ورود کارگر غیر ممکن‌ است‌ می‌توان‌ از تعبیه‌ دریچه‌ آدم‌ رو صرفنظر کرد.
ماده‌ 97: دریچه‌ آدم‌ رو جهت‌ بازدید و یا دریچه‌های‌ شستشو که‌ در سر و یا جدار مولدهای‌ بخار استوانه‌ ای‌ فولادی‌ تعبیه‌ می‌شود باید طبق‌ مشخصات‌ مواد 33 - 34 - 35 از مقررات‌ بخش‌ 2 فصل‌ دوم‌ باشد مگر در مورد دیگهای‌ نوع‌ لوکوموتیو یا مولدهای‌ با اجاق‌ خارجی‌ و انواع‌ دیگری‌ که‌ ساختمان‌ آنها اجازه‌ تعبیه‌ دریچه‌های‌ آدم‌ رو را نمی‌دهد.
ماده‌ 98: مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ و دیگهای‌ آب‌ گرم‌ که‌ از چدن‌ ساخته‌ شده‌ اند باید دارای‌ دریچه‌های‌ شستشو مناسب‌ جهت‌ رسوب‌گیری‌ باشند.
بخش‌ 3 - سوپاپ‌ اطمینان‌
ماده‌ 99: مولد بخار با فشار کم‌ باید لااقل‌ مجهز به‌ یک‌ سوپاپ‌ اطمینان‌ یا وسیله‌ ایمنی‌ دیگر جهت‌ تخفیف‌ فشار زایدی‌ که‌ احیاناً ایجاد شود باشد. این‌ وسایل‌ لازم‌ است‌ قبلاً از نظر ساختمانی‌ و درستی‌ عمل‌ مورد آزمایش‌ قرار گیرد.
ماده‌ 100: سوپاپ‌های‌ اطمینان‌ باید با مقررات‌ مواد 38 تا 45 بخش‌ 3 فصل‌ دوم‌ وفق‌ داده‌ و پلمپ‌ گردد. ضمناً طوری‌ تنظیم‌ نشوند که‌ بخار را در فشاری‌ کمتر از یک‌ کیلوگرم‌ بر سانتیمتر مربع‌ تخلیه‌ نماید. پلمپ‌ باید طوری‌ به‌ سوپاپ‌ اطمینان‌ متصل‌ گردد که‌ نتوان‌ آن‌ را بدون‌ شکستن‌ پلمپ‌ از دستگاه‌ جدا نمود.
بخش‌ 4 - سوپاپ‌ اطمینان‌ فشار آب‌
ماده‌ 101: هر دیگ‌ آب‌ داغ‌ باید لااقل‌ مجهز یک‌ سوپاپ‌ اطمینان‌ یا مخزن‌ انبساط‌ باشد.
ماده‌ 102: سوپاپ‌های‌ اطمینان‌ فشار آب‌ برای‌ دیگهای‌ آب‌ داغ‌ باید طوری‌ تنظیم‌ شده‌ باشد که‌ در فشارهای‌ مساوی‌ با اندکی‌ کمتر از فشار موثر مجاز دیگ‌ باز گردد.
ماده‌ 103: درسوپاپ‌های‌ اطمینان‌ فشارآب‌ استعمال‌ دیافراگم‌ و نشیمن‌های‌ لاستیکی‌ با اجناس‌ مشابه‌ که‌ دراثر آب‌داغ‌ یا بخارپوسیدگی‌ و یاخرابی‌ پیداکند و ازکاربیفتدممنوع‌ است‌.
ماده‌ 104: سوپاپ‌های‌ اطمینان‌ فشار آب‌ باید طوری‌ قرار گیرد که‌ خطر سوختگی‌ برای‌ افراد ایجاد نکند یا به‌ وسیله‌ لوله‌ به‌ خارج‌ ادامه‌ پیداکند.
ماده‌ 105: در صورتی‌ که‌ در لوله‌ ورودی‌ آب‌ مولد بخار با فشار کم‌ یا دیگ‌ آب‌ داغ‌ شیر سد کننده‌ نصب‌ شده‌ باشد لازمست‌ شیر سد کننده‌ دیگری‌ در لوله‌ خروجی‌ نصب‌ گردد.
ماده‌ 106: در صورتی‌ که‌ 2 یا چند مولد بخار با فشار کم‌ یا دیگ‌ آب‌ داغ‌ به‌ لوله‌ یا شبکه‌ مشترک‌ متصل‌ باشد لازمست‌ در لوله‌های‌ ورود و خروج‌ هر کدام‌ شیرهای‌ سد کننده‌ ای‌ وجود داشته‌ باشد.
بخش‌ 6 - منبع‌ آب‌ پرکن‌ (منبع‌ انبساط‌)
ماده‌ 107: منبع‌های‌ آب‌ پرکن‌ مولدهای‌ بخار با فشار کم‌ یا دیگهای‌ آب‌ داغ‌ تابع‌ همان‌ مقررات‌ مواد در بخش‌ 5 از فصل‌ دوم‌ مربوط‌ به‌ مولدهای‌ بخار با فشار متوسط‌ و قوی‌ می‌باشد.

ماده‌ 108: هرمولد بخار با فشار کم‌ باید مجهز به‌ یک‌ فشار سنج‌ بخار باشد که‌ ساختمان‌ و نصب‌ آن‌ با مقررات‌ موادبخش6 ازفصل‌دوم‌ مربوط‌ به‌مولدهای‌ بخار با فشار زیاد و متوسط‌ تطبیق‌نماید.
بخش‌ 8 - فشار سنج‌ آب‌
ماده‌ 109: هر دیگ‌ آب‌ داغ‌ باید مجهز به‌ یک‌ فشار سنج‌ آب‌ باشد و این‌ دستگاه‌ طوری‌ به‌ دیگ‌ یا به‌ لوله‌ اصلی‌ خروجی‌ متصل‌ باشد که‌ جداکردن‌ آن‌ از دیگ‌ میسر نباشد مگر به‌ وسیله‌ شیر مخصوص‌ خود دستگاه‌ و شیر مخصوص‌ فشار سنج‌ روی‌ لوله‌ ای‌ نزدیک‌ به‌ آن‌ نصب‌ می‌گردد. این‌ شیر دارای‌ دسته‌ گونیا شکل‌ می‌باشد که‌ در موقع‌ باز بودن‌ به‌ موازات‌ لوله‌ آب‌ قرار می‌گیرد.
ماده‌ 110: صفحات‌ فشار سنج‌ در دیگهای‌ آب‌ داغ‌ باید:
الف‌ - لااقل‌ تا یک‌ برابر و نیم‌ حداکثر فشار مجاز درجه‌ بندی‌ شده‌ باشد.
ب‌ - رقم‌ شاخص‌ حداکثر فشار مجاز به‌ رنگ‌ قرمز نشانه‌ گذاری‌ شده‌ باشد.
بخش‌ 9 - تنظیم‌ کننده‌ سوخت‌ به‌ وسیله‌ فشار بخار
ماده‌ 111: وقتی‌ دستگاه‌ تنظیم‌ سوخت‌ به‌وسیله‌ فشار بخار فرمان‌ داده‌ شود باید این‌ دستگاه‌ طوری‌ تنظیم‌ شده‌باشد که‌ مانع‌ بالارفتن‌ فشار مولد از یک‌ کیلوگرم‌ بر سانتیمتر مربع‌گردد.
بخش‌ 10 - دماسنج‌
ماده‌ 112: هر دیگ‌ آب‌ داغ‌ باید مجهز به‌ یک‌ دماسنج‌ با رعایت‌ شرایط‌ زیر باشد:
الف‌ - طوری‌ نصب‌ شده‌ باشد که‌ به‌سهولت‌ بتوان‌ در موقع‌ خواندن‌ فشار دیگ‌ درجه‌ حرارت‌ را نیز خواند.
ب‌ - طوری‌ به‌ دیگ‌ مرتبط‌ شود که‌ همیشه‌ درجه‌ حرارت‌ آب‌ دیگ‌ را تعیین‌ نماید.
بخش‌ 11 - دستگاه‌ تنظیم‌ سوخت‌ به‌وسیله‌ درجه‌ حرارت‌
ماده‌ 113: هر دیگ‌ آب‌ داغ‌ باید مجهز به‌ یک‌ دستگاه‌ تنظیم‌ سوخت‌ باشد که‌ تحت‌ تاثیر درجه‌ حرارت‌ آب‌ عمل‌ نماید، این‌ دستگاه‌ میزان‌ سوخت‌ را طوری‌ تنظیم‌ می‌نماید که‌ درجه‌ حرارت‌ آب‌ نتواند از 120 در جه‌ سانتیگراد تجاوز نماید.
بخش‌ 12 - آب‌ نمای‌ شیشه‌ای‌
ماده‌ 114: هر مولد بخار با فشار کم‌ باید مجهز به‌ یک‌ یا چند دستگاه‌ آب‌ نمای‌ شیشه‌ ای‌ باشد به‌ طوریکه‌:
الف‌ - در قسمت‌ پایین‌ یک‌ شیر برای‌ تسهیل‌ تمیز کردن‌ در نظر گرفته‌ شود. ب‌ - از نظر سایر شرایط‌ با مقررات‌ بخش‌ 7 از فصل‌ دوم‌ مربوط‌ به‌ مولدهای‌ بخار با فشار متوسط‌ و قوی‌ تطبیق‌ نماید.
بخش‌ 13 - شیرهای‌ کنترل‌ سطح‌ آب‌
ماده‌ 115: هر مولد بخار با فشار کم‌ باید دارای‌دو یا چند شیرکنترل‌ سطح‌ آب‌ باشد به‌طوری‌ که‌:
الف‌ - در بالاترین‌ و پایین‌ ترین‌ سطح‌ مجاز آب‌ دیگ‌ نصب‌ گردد.
ب‌ - با مقررات‌ مواد بخش‌ 8 از فصل‌ دوم‌ مربوط‌ به‌ مولدهای‌ بخار با فشار متوسط‌ و قوی‌ تطبیق‌ نماید.
بخش‌ 14 - سیستم‌ لوله‌های‌ دیگ‌
ماده‌ 116: شبکه‌ لوله‌ کشی‌ باید طوری‌ نصب‌ گردد که‌:
الف‌ - خطر یخبندان‌ لوله‌ها در بین‌ نباشد.
ب‌ - لوله‌ انبساط‌ مربوطه‌ به‌ طور تصادفی‌ بسته‌ نشود.
بخش‌ 15 - زیر آب‌ و تاسیسات‌ تخلیه‌ دیگ‌
ماده‌ 117: هر مولد بخار با فشار کم‌ یا دیگ‌ آب‌ داغ‌ باید دارای‌ زیر آب‌ جداگانه‌ با لوله‌ و شیر تخلیه‌ باشد که‌ با مقررات‌ مواد بخش‌ 10 از فصل‌ دوم‌ مربوط‌ به‌ مولدهای‌ بخار با فشار زیاد و متوسط‌ تطبیق‌ نماید.
بخش‌ 16 - لوله‌های‌ آب‌ رسانی‌
ماده‌ 118: آب‌ ورودی‌ نباید مستقیماً برروی‌ قسمت‌هایی‌ که‌ در معرض‌ تابش‌ مستقیم‌ حرارت‌ کوره‌ قرار دارند جاری‌ گردد.
ماده‌ 119: در جایی‌ که‌ آب‌ رسانی‌ کلی‌ یا کمبود آب‌ مولد بار یا دیگ‌ آب‌ داغ‌ به‌ وسیله‌ دیگ‌ شبکه‌ تحت‌ فشار تامین‌ شود لازمست‌ این‌ شبکه‌ به‌ دستگاه‌ آب‌ رسانی‌ دیگ‌ مربوط‌ گردیده‌ و مستقیماً به‌ خود دیگ‌ متصل‌ نگردد. ماده‌ 120: در مولدهای بخار با فشار کم‌ و دیگهای‌ آب‌ داغ‌ آب‌ گیری‌ نباید از مجاریایکه‌ برای‌ منبعآب‌ پرکن‌ یا شیشه‌های‌ آبنما یا شیرهایکنترل‌ سطحآب‌ تعبیهشدهصورتپذیرد.
بخش‌ 17 - دستگاه‌های‌ خود کار آب‌ رسانی‌ و قطع‌ سوخت‌
ماده‌ 121: هر مولد بخار با دستگاه‌ سوخت‌ گیری‌ خودکار باید مجهز به‌ دستگاه‌ خود کار آب‌ رسانی‌ یا وسیله‌ خود کار قطع‌ سوخت‌ باشد به‌ طوری‌ که‌ وقتی‌ سطح‌ آب‌ داخل‌ مولد یا دیگ‌ به‌ پایین‌ ترین‌ حد مجاز رسید:
الف- سوپاپ‌ یکطرفه‌ آبگیری‌ نتواند از طریق‌ محفظه‌ شناور آب‌ را به‌ داخل‌ دیگ‌ برساند.
ب‌ - دستگاه‌ به‌ طور خود کار یکی‌ از سه‌ عمل‌ زیر را انجام‌ دهد.
1 -
سوخت‌ را قطع‌ کند.
2 -
آب‌ به‌ مقدار لازم‌ به‌ دیگ‌ برساند.
3 -
همزمان‌ با قطع‌ سوخت‌ آب‌ گیری‌ نماید.
فصلچهارم- بهرهبرداری‌ و مراقبت‌ مولدهای‌ بخار و دیگهای‌ آب‌داغ
‌بخش‌ 1 - کلیات‌
ماده‌ 122: مولدهای‌ بخار اعم‌ از اینکه‌ تغذیه‌ سوخت‌ آنها به‌ طور دستی‌ یا خودکار باشد مادامی‌ که‌ در جریان‌ بهره‌ برداری‌ هستند باید همواره‌ تحت‌ نظارت‌ صحیح‌ و مناسب‌ قرار داشته‌ باشند.
ماده‌ 123: کارکنان‌ و متصدیان‌ بهره‌ برداری‌ ومراقبت‌ مولدهای‌ بخار و دیگهای‌ آب‌ داغ‌ بایستی‌ داری‌ صلاحیت‌ کافی‌ و صاحب‌ تجارب‌ و معلومات‌ فنی‌ باشند.
ماده‌ 124: فقط‌ کارکنان‌ مامور رسیدگی‌ و تعمیر دیگ‌ و کسانی‌ که‌ مستقیماً با قسمت‌ تولید نیرو ارتباط‌ دارند و اشخاصی‌ که‌ در معیت‌ افراد مجاز و صلاحیتدار هستند حق‌ ورود به‌ دیگ‌ خانه‌ را دارند.
بخش‌ 2 - مقدمات‌ برای‌ راه‌ اندازی‌ مولدها
ماده‌ 125: قبل‌ از آنکه‌ مولدهای‌ بخار جدید یا تعمیر شده‌ مورد استفاده‌ قرار گیرند باید داخل‌ و خارج‌ آنها کاملاً معاینه‌ شوند به‌ طوریکه‌ اطمینان‌ حاصل‌ شود که‌:
الف‌ - کسی‌ در داخل‌ دستگاه‌ نباشد.
ب‌ - هیچگونه‌ ماده‌ خارجی‌ و ابزار در آن‌ باقی‌ نمانده‌ باشد.
ج‌ - کلیه‌ لوازم‌ و ضمائم‌ لوله‌ کشی‌ها کاملاً آماده‌ به‌ کار باشند.
د - کلیه‌ دهانه‌ها و مجاری‌ تخلیه‌ و دریچه‌های‌ بازدید بسته‌ باشند.
هـ- لوله‌های‌ مربوط‌ به‌ دریچه‌های‌ اطمینان‌ - فشار سنج‌های‌ بخار و همچنین‌ لوله‌های‌ مربوط‌ به‌ منبع‌ آب‌ رسانی‌ باز باشند.
ماده‌ 126: قبل‌ از باز کردن‌ شیرهای‌ آبرسانی‌ برای‌ پرکردن‌ مولد شیر تخلیه‌ هوا باید باز باشد تا هوای‌ موجود به‌ آسانی‌ تخلیه‌ گردد.
ماده‌ 127: قبل‌ از روشن‌ کردن‌ اجاق‌ باید دیگ‌ را تا سطح‌ مجاز تولید بخار یا بالاتر از آن‌ از آب‌ پرنموده‌ باشند.
بخش‌ 3 - گرم‌ کردن‌ مولدهای‌ بخار و دیگهای‌ آب‌ داغ‌
ماده‌ 128: گرم‌ کردن‌ مولدها همواره‌ باید به‌ آهستگی‌ و ملایت‌ و بدون‌ مصرف‌ سوخت‌ زیاد صورت‌ گیرد. رعایت‌ این‌ موضوع‌ مخصوصاً درمورد مولدهای‌ بخار نو یا مولدهایی‌ که‌ به‌ تازگی‌ نصب‌ شده‌ باشند لازمست‌ به‌ نحوی‌ که‌ همه‌ قسمت‌ها بطور یکنواخت‌ گرم‌ شده‌ و از اثرات‌ انبساط‌ ناشی‌ از گرم‌ شدن‌ شدید جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید.
ماده‌ 129: قبل‌ از آتش‌ کردن‌ اجاق‌ دستگاه‌های‌ تنظیم‌ ورود هوا و خروج‌ دود باید باز باشد.
ماده‌ 130: در صورتی‌ که‌ چند مولد بخار به‌ دودکش‌ مشترکی‌ متصل‌ باشند وقتی‌ که‌ یکی‌ از این‌ مولدها را بخواهند روشن‌ کنند باید کلیه‌ دریچه‌ها و تنظیم‌ کننده‌های‌ دود و هوای‌ مولدهای‌ خاموش‌ مربوط‌ به‌ این‌ دودکش‌ بسته‌ باشد. ماده‌ 131: اگر ذغال‌ یا چوب‌ به‌ عنوان‌ سوخت‌ در مولدها مصرف‌ شود باید از به‌ کار بردن‌ سوختهای‌ مایع‌ یا سایر مواد قابل‌ اشتعال‌ که‌ موجب‌ انفجار یا پس‌ زدن‌ شعلهی‌ گردد خودداری‌ شود.
ماده‌ 132: چیدن‌ و آماده‌ کردن‌ آتش‌ گیرانه‌های‌ مقدماتی‌ در مولدهایی‌ که‌ مصرف‌ چوب‌ یا ذغال‌ داشته‌ و تحت‌ تعمیر یا خارج‌ از سرویس‌ هستند باید ممنوع‌ شود تا از خطرات‌ احتمالی‌ برای‌ کارگران‌ در صورت‌ روشن‌ شدن‌ اجاق‌ قبل‌ از آنکه‌ مولد آماده‌ بکار باشد جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید.
ماده‌ 133: قبل‌ از روشن‌ کردن‌ آتش‌ در مولدهای‌ با سوخت‌های‌ نفتی‌ لازمست‌ آتش‌ کار شخصاً اطمینان‌ حاصل‌ کند که‌:
الف‌ - در کف‌ اجاق‌ و اطراف‌ سوخت‌ پاشها یا در جلو دستگاه‌ مواد نفتی‌ وجود نداشته‌ باشد.
ب‌ - به‌منظور خارج‌ ساختن‌ هرگونه‌ بخار یا گازی‌ که‌ ممکن‌ است‌ موجب‌ انفجار گردد فضای‌ اطاق‌ بخوبی‌ تهویه‌ شده‌ باشد.
ماده‌ 134: در صورتی‌ که‌ نفت‌ - گاز - گردذغال‌ یا پوشال‌ و امثال‌ آن‌ به‌ عنوان‌ سوخت‌ در مولد مصرف‌ شود باید:
الف‌ - صفحات‌ تنظیم‌ خروج‌ دود به‌ اندازه‌ کافی‌ باز شوند تا عمل‌ مکش‌ به‌ آرامی‌ انجام‌ گرفته‌ و در ضمن‌ از پس‌ زدن‌ شعله‌ جلوگیری‌ شود.
ب‌ - در صورتی‌ که‌ سوخت‌ پاش‌ مجهز به‌ گیرانه‌ دائم‌ یا وسیله‌ خودکار لازم‌ برای‌ آتش‌ زدن‌ نباشد توسط‌ مشعل‌های‌ دستی‌ که‌ دسته‌ آنها به‌ اندازه‌ کافی‌ طویل‌ باشد روشن‌ گردد.
ماده‌ 135: در صورتی‌ که‌ اجاق‌ دارای‌ پیش‌ از دو سوخت‌ پاش‌ گاز یا نفت‌ باشد لازمست‌ ابتدا سوخت‌ پاشی‌ که‌ در وسط‌ قرار دارد روشن‌ شود.

بخش‌ 4 - شروع‌ بهره‌ برداری‌ از مولدها
ماده‌ 136: وقتی‌ مولد گرم‌ شد باید:
الف‌ - سطح‌ آب‌ شیشه‌های‌ آب‌ نما به‌ وسیله‌ شیرهای‌ کنترل‌ سطح‌ آب‌ آزمایش‌ شود.
ب‌ - شیر تخلیه‌ هوا پس‌ از چند دقیقه‌ خروج‌ بخار بسته‌ شود.
ج‌ - زیر آب‌ ازنظر وجود نشت‌ مورد بازدید قرار گیرد.
د - فشار بخار را به‌ آهستگی‌ افزایش‌ دهند.
ماده‌ 137: برای‌ وارد ساختن‌ بخار در لوله‌ها و اتصالات‌ سرد بایستی‌ شیرهای‌ مربوطه‌ به‌ آهستگی‌ باز شوند تا حرارت‌ آنها بتدریج‌ بالا رود.
ماده‌ 138: وقتی‌ فشار بخار در مولد به‌ میزان‌ فشار لازم‌ (فشار گاز) رسید لازمست‌:
الف‌ - سوپاپ‌های‌ اطمینان‌ با دست‌ امتحان‌ شوند.
ب‌ - لوله‌ خروجی‌ دود بین‌ مولد و دود کش‌ اصلی‌ باید کاملا باز باشد.
ج‌ - شیر سد کننده‌ مابین‌ مولد بخار و لوله‌های‌ اصلی‌ بعدی‌ به‌ آهستگی‌ باز شود و چنانچه‌ از شیر یک‌ طرفه‌ استفاده‌ می‌شود شیر بخار باید به‌ نحوی‌ باز شود که‌ صفحه‌ شیر بطور خود کار و به‌ آهستگی‌ بالا رود و در جایی‌ که‌ از شیر یک‌ طرفه‌ استفاده‌ نمی‌شود شیر سد کننده‌ بخار با نهایت‌ آهستگی‌ باز گردد تا فشار مولد بخار با فشار سایر مولدهایی‌ که‌ در مدار قرار دارند برابر شود.
ماده‌ 139: شیرها - آب‌ نماها - فشار سنج‌ها - لوله‌ها و نیز کلیه‌ متعلقات‌ مولد باید در تمام مدت‌ بهره‌ برداری‌ تحت‌ مراقبت‌ قرار گیرند و نتایج‌ بازدید در فرمهای‌ مخصوص‌ کتباً ضبط‌ و نگاهداری‌ گردد.
ماده‌ 140: صفحات‌ مدرج‌ و شیشه‌های‌ وسایل‌ اندازه‌ گیری‌ فشار - شیشه‌های‌ آب‌ نما و دماسنج‌ها باید تمیز و قابل‌ رویت‌ نگهداری‌ شوند.
بخش‌ 5 - مراقبت‌ از آتش‌ مولدهای‌ بخار
ماده‌141:وضع احتراق‌ سوختمولدهایی‌ که‌ درکار هستند باید حتی الامکان ‌منظم و ثابت‌ باشد.
ماده‌ 142: اگر شعله‌ برگشت‌ نماید سوخت‌ اجاق‌ باید کاملاً قطع‌ شود و قبل‌ از آتش‌ کردن‌ مجدد باید اجاق‌ را کاملاً تهویه‌ نمود.
ماده‌ 143: در مورد سوخت‌ ذغالی‌ و تغذیه‌ دستی‌ سوخت،‌ متصدیان‌ مربوطه‌ باید:
الف‌ - قبل‌ از ریختن‌ سوخت‌ جدید و یا به‌ همزدن‌ سوخت‌ داخل‌ اجاق‌ اطمینان‌ حاصل‌ کنند که‌ دریچه‌های‌ دود باز باشد.
ب‌ - در موقع‌ باز کردن‌ دریچه‌ اجاق‌ پشت‌ آن‌ به‌ قسمتی‌ بایستند که‌ در اثر برگشت‌ شعله‌ به‌ متصدیان‌ مربوطه‌ آسیبی‌ نرسد.
ماده‌ 144: وقتی‌ که‌ مقدار زیادی‌ ذغال‌ یک‌ جا در اجاق‌ ریخته‌ می‌شود باید در وسط‌ آن‌ منافذی‌ تعبیه‌ گردد که‌ گازهای‌ حاصله‌ به‌سهولت‌ از آن‌ گذشته‌ و مشتعل‌ شوند تا برگشت‌ شعله‌ ایجاد نشود.
ماده‌ 145: سیخهای‌ به‌همزن‌ آتش‌نباید روی‌کف‌ دیگ‌ خانه‌ یا در فاصله‌ بین‌ مولدها گذاشته‌ شود بلکه‌ باید آنها را در محل‌ مخصوص‌ طوری‌ قرار داد که‌ قسمت‌های‌ داغ‌ آن‌ در دسترس‌ نباشد.
ماده‌ 146: وقتی‌ که‌ مولدها دارای‌ گیرانه‌ باشند و دائماً کار می‌کنند باید در هر پست‌ کار لااقل‌ یک‌ مرتبه‌ دوده‌ گیری‌ شوند.
ماده147: موقعی‌ کهبخواهند موقتاً کوره‌ را بدوناستفاده‌ روشننگهدارند (زنده‌) لازمست‌که‌:
الف‌ - دریچه‌ هواکش‌ خاکستردان‌ را کاملاً ببندند.
ب‌ - دریچه‌ آتشخانه‌ کمی‌ بازباشد به‌ طوری‌ که‌ مختصر هوایی‌ به‌ بالای‌ سوخت‌ برسد.
ج‌ - دریچه‌های‌ کشویی‌ دودکش‌ برای‌ کشش‌ و تخلیه‌ گازها کمی‌ باز باشند.
ماده‌ 148: سوخت‌ پاشهای‌ مواد نفتی‌ یا گاز جز در مواردی‌ که‌ مجهز به‌ شیرها و وسایل‌ تنظیم‌ خود کار هستند ودر موقع‌ خاموشی‌ ورود سوخت‌ را بکلی‌ می‌بندند لازمست‌:
الف‌ - مراقبت‌ به‌ عمل‌ آید که‌ در موقع‌ پاشیدن‌ مواد نفتی‌ یا گاز شعله‌ وجود داشته‌ باشد.
ب‌ - چنانچه‌ سوخت‌ پاشی‌ احیاناً متوقف‌ گردد باید شیر ورودی‌ سوخت‌ فوراً بسته‌ شود و فضای‌ داخل‌ کوره‌ و مجاری‌ مربوطه‌ قبل‌ از اشتعال‌ مجدد تهویه‌ کامل‌ گردد.
ماده‌ 149: موقعی‌ که‌ بخواهند میزان‌ حرارت‌ را در یک‌ کوره‌ با مواد نفتی‌ یا گاز یا گرد ذغال‌ تغییر دهند لازمست‌ که‌:
الف‌ - قبل‌ از زیاد کردن‌ مقدار سوخت‌ کشش‌ هوا را زیاد نمایند.
ب‌ - قبل‌ از کم‌ کردن‌ کشش‌ هوا میزان‌ سوخت‌ را کم‌ نمایند.
ماده‌ 150: دریچه‌های‌ اطمینان‌ یا دریچه‌های‌ انفجار لازمست‌ همیشه‌ به‌ وضع‌ آزاد و آماده‌ به‌ کار نگاهداری‌ شوند و لااقل‌ هر 24 ساعت‌ یک‌ بار آزمایش‌ گردند.
ماده‌ 151: در صورتی‌ که‌ مولد دارای‌ کاربرد ویژه‌ ای‌ نیز باشد (مانند ری‌ کاوری‌ بویلر و غیره‌) سوخت‌ باید از نظر غلظت‌ درجه‌ حرارت‌ و رطوبت‌ هر ساعت‌ مورد آزمایش‌ قرار گیرد و مراتب‌ در فرمهایی‌ مربوطه‌ یا دفاتر مخصوص‌ درج‌ گردد.
ماده‌ 152: در سیستمهای‌ گاز سوز باید توجه‌ مخصوص‌ به‌ عمل‌ آید که‌ در هیچ‌ یک‌ از لوله‌ها،‌ اتصالات‌ و شیرهای‌ گاز رسانی‌ نشت‌ گاز وجود نداشته‌ باشد. ماده‌ 153: در مولدهایی‌ که‌ با نفت‌ مشعل‌ یا مازوت‌ کار می‌کنند و طبعاً پیش‌ گرم‌ کن‌ سوخت‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد متصدیان‌ مربوطه‌ باید آگاهیهای‌ لازم‌ را در این‌ زمینه‌ داشته‌ باشند.
ماده‌ 154: تدابیر لازم‌ به‌ منظور محفوظ‌ نگاهداشتن‌ سوخت‌ از آلوده‌ شدن‌ به‌ مواد خارجی‌ که‌ یکی از عوامل‌ ایجاد دوده‌ سخت‌ و کک‌ در جلو کوره‌ می‌باشد اتخاذ نمایند.
بخش‌ 6 - سطح‌ آب‌
ماده ‌155: به منظور اطمینان‌ از نگاهداری‌ صحیح سطح آب‌ درمولد بخار متصدی‌ مربوطه‌ لازمست‌:
الف‌ - در ابتدای‌ هر پست‌ و همچنین‌ چند دفعه‌ در ضمن‌ پست‌ سطح‌ آب‌ را به‌ وسیله‌ شیشه‌ آب‌ نما و شیرهای‌ کنترل‌ سطح‌ آب‌ رسیدگی‌ نماید و شیرهای‌ شستشوی‌ آب‌ نما را باز کند تا از ارتباط‌ صحیح‌ لوله‌ها‌ اطمینان‌ حاصل‌ نماید. ب‌ - سطح‌ آب‌ را در شیشه‌های‌ آب‌ نما دائماً مورد نظر قرار دهد.
ماده‌ 156: شیشه‌های‌ آب‌ نما را باید تمیز نگاهداری‌ و در صورت‌ احتیاج‌ آنرا تعویض‌ نمایند به‌ طوریکه‌ سطح‌ آب‌ به‌ سهولت‌ تشخیص‌ داده‌ شود و پس‌ از نصب‌ شیشه‌ جدید و قبل‌ از راه‌ دادن‌ آب‌ مختصری‌ آنرا توسط‌ بخار گرم‌ نمایند (برای‌ تمیز کردن‌ شیشه‌ آب‌ نما باید آن‌ را از محل‌ نصب‌ جدا نمود).
ماده‌ 157: موقعی‌ که‌ سطح‌ آب‌ در شیشه‌ آب‌ نما دیده‌ نشود و یا باز کردن‌ شیر کنترل‌ سطح‌ آب‌ معلوم‌ گردد که‌ سطح‌ آب‌ پایین‌ افتاده‌ لازم‌ است‌ فشار و نیروهای‌ وارده‌ به‌ مولد به‌ طور تدریجی‌ کاسته‌ شود و به‌ هیچ‌ وجه‌ درصدد نباشند که‌ با زیاد کردن‌ آب‌ ورودی‌ سطح‌ آب‌ را دفعتاً بالا بیاورند و یا دریچه‌های‌ اطمینان‌ را به‌ منظور تخفیف‌ فشار باز نمایند .
بخش‌ 7 - تخفیف‌ فشار و خارج‌ کردن‌ مولدهای‌ بخار از سرویس‌
ماده‌ 158: برای‌ پایین‌ آوردن‌ بدون‌ خطر فشار مولد بخار در موقع‌ پایین‌ رفتن‌ سطح‌ آب‌ و یا ضرورتهای‌ دیگر باید نکات‌ زیر رعایت‌ شود:
الف‌ - موقعی‌ که‌ از گازهای‌ زائد یا پس‌ مانده‌ دستگاه‌های‌ دیگر استفاده‌ به‌ عمل‌ آید آنها را در صورت‌ امکان‌ از مسیر میان‌بر رد کرده‌ و مستقیما داخل‌ دودکش‌ نمایند.
ب‌ - تمام‌ دریچه‌های‌ ورود هوا بسته‌ شود.
ج- درمورداجاقهای‌ با ذغالسنگ‌، خفهکن‌ و هواکش‌ زیراجاق‌ بستهشود و آتش‌ را بپوشانند.
د - در مورد مصرف‌ سوخت‌ مایع‌ - گاز و خاکه‌ ذغال‌ خفه‌ کن‌ها و دریچه‌های‌ تنظیم‌ هوا بسته‌ شود و باد زن‌های‌ کمک‌ دم‌ دودکش‌ از کار انداخته‌ شود.
ماده‌ 159: پس‌ از آنکه‌ مولد خنک‌ شد و از فشار افتاد به‌ طوری‌ که‌ هیچ‌ فشاری‌ نداشته‌ باشد شیرهای‌ آب‌ رسانی‌ بطور ملایم‌ بسته‌ شده‌ و مولد را از سرویس‌ جداکننده‌ و دقیقاً آن‌ را مورد بررسی‌ قرار دهند تا علت‌ پایین‌ افتادن‌ سطح‌ آب‌ معلوم‌ گردد و دقت‌ نمایند مبادا صدمات‌ دیگری‌ نیز وارد شده‌ باشد و در هر حال‌ اقدام‌ به‌ تنظیم‌ و یا تعمیرات‌ لازم‌ بنمایند.