بهداشت ، ایمنی و محیط زیست در محیط کار

افراد مستعد گرمازدگی شامل كودكان، سالمندان، بیماران مزمن قلبی، دیابتی و مبتلایان به نارسایی كلیه و مبتلایان برخی بیماری‌های پوستی كه با اختلالات غدد عروقی مواجهند می باشند و افرادی با سابقه مصرف داروهای ضد افسردگی، پاركینسون و پرفشاری خون را دارند در ساعات اوج گرما (ساعت 10 تا 16) از منزل خارج نشوند. در صورت قرارگیری فرد در محیط گرم، سیستم تنظیم درجه حرارت بدن از كار می‌افتد كه این وضعیت در محیط‌های گرم و مرطوب و فعالیت‌های بدنی شدید تشدید می‌شود. با افزایش درجه حرارت بدن برای جبران، تعریق بیشتر شده و متعاقب آن جریان خون به سمت نواحی سطحی بدن (پوست) افزایش می‌یابد. از عوارض تعریق شدید از دست دادن مقادیر فراوان مایعات بدن به همراه نمك است.

:: نشانه‌های گرمازدگی
از علائم گرمازدگی افزایش دمای مركزی بدن، خشكی پوست، افزایش تعداد تنفس، حالت گیجی و در نهایت عدم هشیاری می باشد. گاهی شدت گرما به حدی است كه فرد از فرط گرمازدگی وارد خستگی گرمایی می‌شود. احتمال بروز گرمازدگی در محیط گرم و مرطوب را بیشتر است. در این حالت، پوست برافروخته و حتی بی‌رنگ و رنگ پریده و گاهی تیره می‌شود و سردرد و در موارد شدیدتر گرفتگی و درد شدید عضلات، اختلال در ذهن و تكلم، پرخاشگری، خواب آلودگی، گیجی، كاهش و سستی عكس‌العمل تشنج و در بدترین شرایط كما و مرگ بروز می‌كند. از سوی دیگر، علائمی‌ مانند پوست خشك و داغ، تهوع یا استفراغ، سنكوپ، تشنج، اختلالات ریتم قلب، اختلال تكلم، افت فشار خون (به دلیل دهیدراسیون و اتساع عروق محیطی)، نبض ضعیف، هذیان، كاهش حجم ادرار و در موارد پیشرفته عدم هوشیاری شود كه در صورت عدم رسیدگی به بیمار می‌تواند كشنده باشد.

:: مبارزه با گرمازدگی
در نخستین اقدام برای كمك به فرد گرمازده باید سریعا وی را از محیط گرم خارج كرد و در وضعیت پشت خوابانده شود سپس با پارچه‌ای مرطوب یا كیسه یخ، گرم‌ترین نواحی (چین‌های بدن) نظیر گردن، كشاله ران،‌ زیر بغل و پشت زانو خنگ نگه داشته شود. فرد گرمازده به علت تعریق، مایعات فراوانی را از دست می‌دهد، و غلظت خون فرد گرمازده افزایش می‌یابد؛ بنابراین خون‌رسانی به قلب و مغز دچار اختلال می‌شود در این شرایط بالا نگه داشتن پاها توصیه می‌شود. چنانچه فرد گرمازده با كرامپ‌های عضلانی، هشیار و قادر به تحمل مصرف مایعات است می‌توان مایعات خنك را به وی خوراند و به جبران نمك از دست رفته یك قاشق چایخوری نمك به یك لیتر آب (معادل 4 لیوان) اضافه و در صورت امكان به این محلول اندكی مواد شیرین افزوده شود. در صورت عدم توانایی نوشیدن مایعات توسط فرد گرمازده انتقال وی به یك مركز درمانی الزامی‌است، برای افراد گرمازده استراحت 24 ساعته توصیه می‌شود.

:: چی بپوشیم؟
توصیه می شود لباس‌های خنك، نخی و پنبه‌ای نازك و به رنگ روشن كه امكان تبادل هوا فراهم شود پوشیده شود بدین ترتیب با تبخیر مناسب از بروز گرمازدگی جلوگیری می‌شود.

:: چی بخوریم؟
در هوای گرم از خوردن غذای چرب و سنگین خودداری شود، افرادی كه ناگزیر به فعالیت‌های ورزشی در هوای گرم هستند باید برای سازگاری بدن از نرمش‌های سبك آغاز كنند و فعالیت‌های ورزشی سنگین را به ابتدای صبح و یا عصر موكول نمایند.

:: بهترین شربت برای رفع گرمازدگی
با چكاندن چند قطره آبلیمو در آب آشامیدنی و مقدار كمی نمك، تركیب مناسبی به دست می‌آید كه می‌تواند كمك زیادی به پیشگیری از بروز گرمازدگی باشد و خودداری از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم خورشید و استفاده از مایعات به میزان قابل توجه از جمله توصیه‌های مقابله با گرمازدگی است كه باید جدی گرفته شود.