آتش سوزي در وسيله نقليه
معمولا اين نوع آتش سوزي ها ، به علت اشكالات در كاربراتور اتومبيل پيش مي آيد
و يا به علت سوراخ شدن لوله بنزين و يا اشكالهاي الكتريكي روي مي دهد.
در چنين موقعيتي ضروري است خونسردي كامل خود را حفظ كنيد و دستپاچگي و ترس به خود راه ندهيد تا با مشكلات بيشتري رو به رو نشويد .
زماني پيش مي آيد كه اتومبيل به طور كلي در آتش شعله ور شود . هنگامي انفجار صورت مي گيرد كه شعله هاي آتش به تانك بنزين اتومبيل سرايت كند . براي مبارزه با آتش سوزي و خاموش كردن آن بايستي بلافاصله اقدام به اطفاي آتش كنيد . براي اين منظور بايد به موارد زير توجه داشته باشيد :
1. موتور اتومبيل را فوراً خاموش كنيد .
2. بي درنگ سرنشينان اتومبيل را تخليه كنيد .
3. به وسيله اهرم داخلي پوشش فلزي روي محفظه را آزاد كنيد ، ولي از باز كردن در يا پوشش روي موتور جدا خودداري نماييد .
4. به وسيله كپسول آتش نشاني (كه يقينا بايستي يك عدد در وسيله نقليه خود داشته باشيد )، از اطراف پوشش فلزي در موتور سعي به خاموش كردن آتش كنيد .
5. از باز كردن در موتور تا خاموش شدن آتش خودداري كنيد زيرا به مجرد باز كردن آن و مجاورت اكسيژن هوا با موتور مشتعل ، موتور اتومبيل شما با شدت بيش تري خواهد سوخت .
6. ظرفيت كپسول اطفاي حريق اتومبيل بين 1تا2كيلوگرم مواد است ،لذا مقدار آن بسيار محدود است و معمولا بعد از چند ثانيه استفاده كردن از كپسول كاملا خالي مي شود .
7. در موقعي كه با كپسول آتش نشاني كار مي كنيد ،سعي شود از زير موتور هم به اطفاي آن كمك كنيد .
8. چنانچه بنزين به اطراف پاشيده شده باشد يا در اثر سوختن لوله ها بنزين جاري گردد بايد بلافاصله با شن ،ماسه و خاك در خاموش كردن آن همت كنيد .
9. چنانچه هنوز در اتومبيل خود كپسول اطفاي حريق نداريد ، سعي كنيد در اولين فرصت به ويژه در موقعي كه قصد مسافرت داريد ،حتما يك عدد جهت رعايت اصول ايمني وسيله نقليه خود تهيه كنيد .
خطرات سوختگي در صنايع
سوختگي ها به طور دائم كاركنان صنايع و مشاغل گوناگون را تهديد مي كند .جديدترين بررسي كه در 23 ايالت آمريكا از حرفه ها و مشاغل تجاري و صنعتي به عمل آمده نشان مي دهد كه سوختگي در رستورانها ،آشپز خانه ها ،صنايع غذايي ،كارگاهها ي لباسشويي و خشك شويي ،كارگاه هاي ساختماني و تعميراتي ، جوشكاري و قيراندود كردن پشت بامها درصدر فهرست حوادث قرار دارند .
سوختگي با حرارت
سوختگي هايي كه در اثر تماس بدن با يك عامل گرمازا نظير شعله ، اشياع داغ به وجود مي آيند غالبا در رستورانها ، آشپزخانه ها و صنايع غذايي روي مي دهند و عامل آنها آب جوش ، چربيهاي آب شده ، روغن هاي داغ و مايعات داغ به وجود مي آيند غالباً در رستوران ها ،آشپزخانه ها و صنايع غذايي روي مي دهند و عامل آن ها آب جوش، چربي هاي آب شده، روغن هاي داغ،و بخار آب است. مثلاً ريختن خرده هاي سيب زميني به داخل ظروف پر از روغن داغ موجب سوختگي دست و صورت آشپزها مي شود.
در صنايع مربوط به پوشش هاي ساختماني، سوختگي به هنگام آب كردن قير، در كارخانجات و كارگاه ها در مرحله ذوب كردن و آب كاري فلزات و پلاستيك، و در خشك شويي ها بر اثر بخارات آب، ابزار، و اشياي داغ يا نقص در گيرة ماشين اتو كشي (رها شدن قسمت بالاي اطو) رخ مي دهد.
جوش كاران نيز بارها سوختگي چشم ها را بر اثر تشعشعات ناشي از عمل جوش كاري بدون عينك تجربه كرده اند.
سوختگي هاي شيميايي
محل وقوع اين نوع سوختگي غالباً عبارت اند از : آزمايشگاه هاي نفت، معادن، زغال سنگ، كارگاه هاي دباغي چرم، زغال سنگ، كارگا ه هاي دباغي چرم، باتري سازي، طراحي روي شيشه يا اسيد، و هزاران كارخانه ساخت مواد شيميايي يا كارخانجاتي كه به نحوي از مواد شيميايي براي ساخت مصنوعات خود استفاده مي كنند. (پالايشگاه نفت). در صورت آلوده شدن بدن به يك ماده شيميايي بايد بلافاصله و بدون فوت وقت اقدامات اوليه را انجام داد،زيرا سرعت عمل در اين نوع سوختگي جنبة حياتي دارد. شست و شو با آب به مدت 10 تا 15 دقيقه (براي زائل شدن مواد شيميايي) از ضايعات بعدي به مقدار قابل ملاحظه اي مي كاهد.
نشانه هاي سوختگي با مواد شيميايي
اسيدها :احساس سوزش شديد در پوست
1-اسيد كلريدريك (جوهر نمك) سوختگي آن سبب پيدايش تاول هاي قهوه اي رنگ مي گردد:
2-اسيد نيتريك: سوختگي زرد مايل به قهوه اي ايجاد مي كند. اين اسيد در صنايع شيميايي و ظروف سفالي به كار مي رود.
3-اسيد فلوريدريك (جوهر شيشه) سوختگي سفيد ايجاد مي كند. غالباً بيمار درد و سوزش فوري احساس نمي كند و علائم سوختگي پس از نيم الي چهار ساعت ظاهر مي شود. استنشاق بخارات آن نيز ممكن است در داخل بيني ايجاد سوختگي كند. اين اسيد در صنايع شيشه سازي براي پاك كردن نقوش خراب شده به كار مي رود.
4-اسيد بروميدريك: سوختگي آن شبيه اسيد فلوريدريك است، منتها اندكي ضعيفتر است و در صنايع عكاسي به كار مي رود.
5-اسيد اكساليك: در صنعت چاپ و رنگ رزي به كار مي رود، حالت نفوذي دارد و خصوصاً روي انگشتان اثر مي گذارد و آن ها را از بين مي برد.
قليايي ها
سوختگي قليايي ها شديدتر از سوختگي اسيدهاست، زيرا مواد قليايي به عمق پوست نفوذ مي كنند و موجب پريدگي رنگ پوست و چروكيده شدن آن مي شوند. زخم هاي عميق بر جاي مي گذارند. بيش ترين مواد قليايي كه در صنايع مصرف مي شوند عبارت اند از سودا، پتاس،آمونياك، پودر بليج، آب آهك، و سيمان.
سوختگي هاي الكتريكي
سوختگي هاي الكتريكي غالباً در كارخانجات برق، صنايع مختلف، بيمارستان ها و حتي مزارع اتفاق مي افتد و يكي از علل مهم آن فرسودگي سيم هاي برق و نداشتن سيم زمين است. هر چه شدت جريان برق بيش تر باشد، سوختگي نيز وسيع تر و عميق تر خواهد بود. حرارت حاصله از ورود جريان برق به بدن به قدري زياداست كه در محل تماس سيم با بدن سوختگي بسيار عميقي به وجود مي ايد. عبور جريان برق ضعيف ممكن است در پوست سوختگي هايي به شكل شاخه هاي درخت و يا رشته هاي تور سيمي به وجود آورد. اين امر احتمالاً به علت عبور الكتريسيته در مسير قطرات عرق در سطح پوست ايجاد مي شود. جريان برق با فشار متوسط موجب پيدايش سوختگي خشك و چروكيدگي سفيد رنگ پوست مي شود. قرمزي پوست مختصر است، ولي بافت عميقاً مي سوزد. بنابراين، يك سوختگي نسبتاً كوچك سطحي نيز ممكن است از نظر عمقي وخيم تشخيص داده شود.
غالباً سوختگي در محل ورود برق به بدن ايجاد مي شود. در پاره اي موارد ممكن است در محل خروج برق نيز سوختگي ايجاد شود.
سوختگي با سرما
اين نوع سوختگي در نتيجه تماس با گاز مايع، انيدريد كربنيك، يخ خشك، با اكسيژن مايع به وجود مي آيد و موجب بي رنگ شدن سطح پوست مي شود.
شدت سوختگي
شدت سوختگي بستگي به عوامل زير دارد: وسعت سوختگي، عمق سوختگي، محل سوختگي، و سن مصدوم.
وسعت سوختگي
در سوختگي ها اهميت ناحية سوخته شده بيش تر از عمق سوختگي است. مثلاً چنانچه بيش از 25 درصد كل سطح بدن سوخته شده باشد، بايستي در همان ساعات اوليه نسبت به درمان قرباني اقدام كرد و گرنه ممكن است بيمار در اثر شوك تلف شود. وسعت سوختگي و عمق سوختگي را به سه درجه تقسيم كرده اند.
درجة 1 يا جزئي بين 5 تا 15 درصد كل سطح بدن
وسعت سوختگي درجة 2 يا متوسط بين 15 تا 25 درصد كل سطح بدن
درجة 3 بيش از 25 درصد كل سطح بدن
براي محاسبة تقريبي وسعت ناحية سوخته شده مي توان ازفرمول معروف به قانون 9 استفاده كرد. (تصوير 1 و جدول 1)
عمق سوختگي
ممكن است سطح كوچكي از بدن بسوزد اما عمق سوختگي در بدن زياد باشد. اين نوع سوختگي را عمقي مي گويند. سوختگي هاي عمقي را نيز به سه درجه تقسيم كرده اند:
سوختگي سطحي
غالبا در اثر تابش نور خورشيد يا بخار آب و تماس لحظه اي با سطوح داغ به وجود مي آيد و موجب قرمزي پوست يا تغييرات مختصر پوستي مي شود و با سوزش اوليه همراه است و تورم مختصري نيز ممكن است ايجاد كند.
سوختگي متوسط
لايه دوم پوست نيز صدمه مي بيند. غالباً با تاول همراه است. درد نسبتاً شديد دارد. محل زخم مستعد آلوده شدن به ميكروب است و تماس محل سوختگي با هوا يا مايعات با درد شديد همراه است. تاول يكي از علائم سوختگي درجه 2 به شمار مي رود.
سوختگي شديد
اين نوع سوختگي به غشاي مياني پوست و بافت هاي آن صدمه مي زند، به عضلات و حتي استخوان ها سرايت مي كند،و يا قسمتي از بدن را كاملاً به زغال تبديل كند. در اين حالت به دليل از بين رفتن اعصاب، مصدوم دردي احساس نمي كند (تصوير 2). حالت عمومي بيمار نيز بسيار وخيم مي شود و ممكن است دچار شوك شود.
كمك هاي اولية پزشكي
قبل از شروع به كمك هاي اوليه پزشكي بسيار مهم است كه نوع سوختگي و شدت جراحات وارده مشخص شود؛ يعني توجه به وسعت سوختگي، عمق سوختگي، و به خصوص محل سوختگي بسيار حياتي است. توجه داشته باشيد كه هنگام سوختگي در دست ها،پاها، و آلت تناسلي فوراً مصدوم را به بيمارستان برسانيد. در كمك به مصدوم رعايت مسائل زير اهميت دارد:
1-از آلوده شدن محل سوختگي به ميكروب جلوگيري كنيد.
2-مواظب بروز شوك باشيد.
3-مصدوم را به آرامش دعوت كنيد.
4-از ديگران كمك بخواهيد.
5-مواظب قطع تنفس بيمار باشيد (چنانچه نفس نمي كشد، بلافاصله تنفس مصنوعي شروع كنيد).
درمان سوختگي هاي ناشي (نمودار 1)
درجه يك يا جزئي:
1- محل سوختگي را زير آب بگيريد.
2- با پارچه استريل بپوشانيد.
3- به مصدوم قرص مسكن بدهيد.
|
|
مشخصات |
درجه سوختگي |
|
در بزرگسالان BSA 15 درصد < در كودكان و افراد مسن BSA 5 درصد < |
سوختگي درجة 1 سوختگي درجة 2 سوختگي درجة 2 |
درجة 1 (جزئي) |
|
در بزرگسالان BSA 15-25 درصد در كودكان و افراد مسن BSA 10-25 درصد BSA 10 درصد < |
سوختگي درجة 2 سوختگي درجة 2 سوختگي درجة 3 |
درجة 2 (متوسط) |
|
در بزرگ سالان BSA 25 درصد در كودكان و افراد مسن BSA 20 درصد > BSA 10 درصد > |
سوختگي درجة 2 سوختگي درجة 2 سوختگي درجة 3 |
سوختگي شديد |
درجه 2 يا متوسط
1-محل سوختگي را خنك كنيد (از يخ استفاده نشود)؛2-مواظب شوك باشيد؛3-از پارچه استريل استفاده كنيد؛4-پارچه مرطوب روي محل سوختگي نگذاريد؛5-دست ها و پاهاي مصدوم را از سطح بدن بالاتر نگه داريد تا از تورم عضو آسيب ديده جلوگيري شود؛6-پزشك را خبر كنيد؛7-تاول ها را نتركانيد، زيرا از اين طريق ميكروب وارد بدن مصدوم مي شود؛8-از مواد ضدعفوني كننده استفاده نكنيد.
درجة 3 يا شديد
1-فوراً تنفس بيمار را كنترل كنيد؛2-مجراي خروج هوا را كنترل كنيد؛3-پاهاي بيمار را 8 تا 12 اينچ از سطح بدن بالاتر نگه داريد؛4-مصدوم را گرم نگه داريد؛5-مواظب بروز شوك باشيد؛6-محل سوختگي را با پارچة تميز يا استريل بپوشانيد؛7-بيمار را فوراً به بيمارستان برسانيد؛8-به هيچ وجه از آب سرد استفاده نكنيد، زيرا ممكن است درجة حرارت بدن مصدوم پايين بيافتد.
درمان سوختگي هاي شيميايي (نمودار 2)
1-براي تمام سوختگي هاي شيميايي بايستي بلافاصله از آب استفاده كرد؛2-از مواد خنثي كننده استفاده نكنيد. اين كار را به عهده پزشك بگذاريد؛3-مصدوم را بلافاصله به اولين دوش آب يا شيلنگ و يا ساير منابع آب برسانيد و در حالي كه روي بدن او آب مي ريزند، لباس ها و جواهرات او را از تنش خارج سازيد؛4-چنانچه مواد خشك شيميايي روي بدن بيمار ريخته شده، ابتدا آن را با برس يا هر وسيلة مناسب ديگري بزداييد و سپس روي بدنش آب بريزيد؛5-از آب با فشار زياد استفاده نكنيد، زيرا ممكن است مواد شيميايي به داخل پوست نفوذ كنند.
درمان سوختگي هاي الكتريكي (نمودار 3)
1-قبل از اقدام به هر نوع كمكي ابتدا جريان برق را قطع كنيد؛ 2-بلافاصله علائم حياتي مصدوم را كنترل كنيد. (تنفس، مسير جريان هوا، جريان خون)؛3-در صورتي كه بيمار نفس نمي كشد، تنفس مصنوعي بدهيد؛4-بيمار را گرم نگه داريد؛5-بيمار را فوراً به بيمارستان برسانيد.
پي نويس ها
1-سوختگي با حرارت Thermal Burns
2-پوشش هاي ساختماني Roofing Industry
3-سوختگي هاي شيميايي Chemical Burns
4-سوختگي هاي الكتريكي Electrical Burns
5-سيم زمين Earth
6-يخ خشك Dry Ice
7-سوختگي جزئي Minor Burn
8-سوختگي متوسط Partial Thickness
9-سوختگي شديد Critical Burn
10-سوختگي عمقي سطحي Super FICIAL
11-سوختگي عمقي متوسط Partial Thickness
12-سوختگي عمقي شديد Full - Thickness
13-علائم حياتي ABC