ارزیابی ریسک حریق ، فرایندی سیستماتیک جهت بررسی مخاطرات حریق بالقوه در محیط کار و تخمین ریسک حاصل از این خطرات برای منابع مالی و انسانی می باشد . عمده دلائل ارزیابی ریسک حریق در محیط کار شامل موارد زیر می شود :

 1. فراهم نمودن یک محیط کار ایمن و عاری از ریسک به عنوان یک وظیفه اخلاقی .

 2. در نظر گرفتن مباحث اقتصادی در حریق و توجه به این مسئله که عدم وجود یک برنامه نظام مند و پیشگیری و کنترل حریق باعث تحمل هزینه های سنگین بر هرفرایند می گردد.

 3. رعایت بحث الزامات قانونی که می توان این الزام را در بند 4-3-1سیستمهای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای OHSAS18001 ملاحظه نمود.

 مراحل ارزیابی ریسک حریق :

 جهت ارزیابی ریسک حریق ، مراجع مختلف ، مراحل متعددی را عنوان کرده اند ولی به طور اساسی و مشترک پنج مرحله در یک ارزیابی ریسک حریق باید بررسی شده و انجام پذیرد که شامل موارد زیر است:

 · شناسایی خطرات حریق

 · شناسایی افراد در معرض ریسک

 · ارزیابی ریسک و وضعیت پیشگیری و کنترل موجود

 · ثبت یافته های ارزیابی ریسک حریق

 · بازنگری خطرات و تجدیدنظر

 شناسایی خطرات حریق :

 با توجه به مفهوم خطر و اجزا مثلث حریق باید خطرات آتش سوزی را در عناصر مثلث حریق جستجو کرد . به این ترتیب شناسایی خطرات حریق شامل شناسایی منابع اکسیژن ، شناسایی منابع سوخت و شناسایی منابع حرارت ، اشتعال یا جرقه است . همچنین در شناسایی اعمال ناایمن و شرایط ناایمن نیز باید نگرشی متناسب با ایمنی حریق ، داشته باشیم .

 شناسایی افراد در معرض ریسک :

 اولویت اصلی در ارتباط با احتیاطات حریق ، حصول اطمینان از امکان فرار ایمن افراد در صورت وقوع حریق می باشد . مهمترین مواردی که باید در ارزیابی ریسک ، در مورد افرادی که به طور بالقوه با حریق درگیر هستند ، مدنظر قرار گیرند شامل سرعت احتمالی رشد و گسترش حریق و حرارت و دوده همراه با آن ، تعداد افرادی که در منطقه حضور دارند ، نحوه اطلاع افراد از وقوع حریق و نحوه فرار افراد است .

 در ارزیابی ریسکها و وضعیت پیشگیری و کنترل موجود ، برمبنای روشهای مختلف ارزیابی ریسک می توان از اکثریت این روشها با رویکرد ارزیابی ریسک حریق بهره جست . پس از تعیین میزان ریسک باید به بررسی کنترلهای موجود و کفایت ویا عدم کفایت آنها پرداخت و روشهایی را برای کنترل و کاهش ریسک در نظر گرفت .

 ثبت یافته های ارزیابی ریسک حریق:

 چنانچه تعداد کارکنان در محل ارزیابی ریسک بیش از 5 نفر باشد باید یافته های ارزیابی ریسک ثبت شوند . جهت ثبت یافته های ارزیابی ریسک دو رویکرد کمی وجود دارد .

 الف ) استفاده ازنقشه محل کار که روی آن محل مواد قابل اشتعال ، منابع حرارت ، مسیرهای فرار ، محل تجهیزات اعلام و اطفاء حریق ، منابع اصلی برق و روشنایی مشخص شده باشد .

 ب ) استفاده از یک فرم ساده که در آن موارد زیر لحاظ شده باشد .

 تاریخ ارزیابی

  • خطرات شناسایی شده

  • افراد یا گروههای در معرض ریسک

  • کنترلهای موجود و ریسکهای که به طور مناسب کنترل نشده اند .

  • عملیاتهای بیشتری که مورد نیازند .

  •  

مرحله بازنگری و تجدید نظر :

 تغییرات موثر با میزان ریسک حریق و اقدامات کنترلی انجام شده در محل دیر یا زود در محیط پدیدار می شوند این تغییرات شامل موارد زیر می باشد.

 

  • تغییرات تعداد کارکنان

    تغییر در فرآیندهای کاری

  •  ابزار و وسایل جدید کار دستگاهها ، تجهیزات و ماشین آلات جدید

  •  ساختمان جدید یا توسعه مکانهای موجود

  •  مواد جدید یا تغییر در انبارفعلی مواد

  •  

هر کدام از این مواد می توانند منجر به بروز خطرات جدید یا افزایش ریسک شوند . بنابراین ریسکها نیاز به بازنگری و تجدیدنظر خواهند داشت . به این ترتیب می توان اطمینان حاصل کرد که ارزیابی های ریسک انجام شده و اقدامات کنترلی همواره به روز هستند.

 معمولا در موارد ذیل ارزیابی ها باید مجددا صورت گیرند :

 

  1. هنگام وقوع حریق

    2. هنگام وقوع شبه حریق

 

  1. در دوره های زمانی مشخص

     

بطور کلی جهت تجزیه و تحلیل خطرات و ارزیابی ریسکهای حریق باید به مواردی همچون سایت ، ساختار ، محتویات ، فاکتورهای مدیریتی ، فاکتور افراد ، سیستم حفاظت حریق و اقدامات لازم پس از آتش سوزی توجه ویژه کرد.