ظروف مناسب غذا

بعضي از موادي كه در تهيه ظروف موادغذايي به كار برده شده اند مي توانند در حين پخت و پز وارد غذا شده و اثرهايي را به دنبال داشته باشند. انواع ظروف موادغذايي و تأثير آن ها در پخت و پز عبارت اند از:

ظروف آلومينيومي

ظروف آلومينيومي سبك هستند و به خوبي گرما را انتقال مي دهند. بيش تر از نيمي از ظروف پخت و پز كه امروزه به كار برده مي شوند آلومينيومي هستند. بعضي شواهد حاكي از آن است كه آلومينيوم باعث بيماري آلزايمر مي شود كه البته اين رابطه هنوز به طور كامل به اثبات نرسيده است. افرادي كه هر روز از ظروف آلومينيومي پوشش داده نشده براي پخت و پز و نگه داري مواد غذايي استفاده مي كنند، به طور تقريبي 3.5 ميلي گرم آلومينيوم در روز وارد بدن خود مي كنند. هرچه غذا بيش تر در اين ظروف پخته يا نگه داري شود، مقدار آلومينيوم وارد شده به آن بيش تر مي شود. البته «سازمان بهداشت جهاني» تخمين زده است كه بزرگ سالان مي توانند بيش تر از 50 ميلي گرم از اين ماده را در روز بدون هيچ ضرري دريافت كنند. اين درحالي است كه بسياري از داروهاي معمول، حاوي آلومينيوم هستند، به طور مثال يك قرص آنتي اسيد حاوي 50 ميلي گرم و يك قرص آسپيرين حاوي 20-10 ميلي گرم آلومينيوم است.
سبزي هاي برگي و غذاهاي اسيدي يا نمكي همچون گوجه فرنگي، مركبات و ريواس اگر در ظروف آلومينيومي قرار داده شوند بيش ترين آلومينيوم را به خود جذب كرده و باعث ورود مقدار زيادي از آن به غذا مي شوند. همچنين باعث مي شوند روي اين ظروف حالت سوراخ سوراخ بگيرد. بنابراين پختن اين مواد در ظروف آلومينيومي توصيه نمي شود.

ظروف مسي

مس هادي خوب گرماست و با آن به خوبي مي توان دماي پخت و پز را كنترل كرد. ظروف برنجي هم از مس و روي ساخته شده اند كه كم تر به كار مي روند. مقادير اندك مس براي سلامتي مفيد است؛ ولي مقادير زياد آن مي تواند مسموميت زا باشد، به اين خاطر، ظروف مسي را به طور معمول با لايه اي از يك فلز ديگر مثل: قلع، استيل يا نيكل مي پوشانند، تا از ورود مس به غذا جلوگيري شود.
اين لايه در هنگام پخت و پز به مقدار كم در غذا حل مي شود، به خصوص اگر غذاهاي اسيدي براي مدت طولاني در اين ظروف پخته يا نگه داري شوند.
همچنين با خراشيدن يا ساييدن اين ظروف در هنگام شست وشو، لايه پوششي محافظ از بين مي رود. از خراشيدن اين ظروف بايد خودداري نمود و در ظروفي كه لايه پوششي آن ها از بين رفته، نبايد پخت و پز كرد.
«سازمان غذا و دارو» در مورد مصرف ظروف مسي بدون پوشش هشدار داده است زيرا اين فلز، هنگامي كه در مقادير زياد وارد غذا مي شود، باعث تهوع، استفراغ و اسهال مي شود.

ظروف استيل

اين ظروف از تركيب آهن و فلزات ديگر ساخته شده اند و بسيار با دوام و در مقابل فرسودگي مقاوم اند. اين ظروف حاوي كروم، نيكل، موليبدن و تيتانيوم هستند كه به ظرف حالت سختي مي دهند و آن را در مقابل آسيب ناشي از حرارت بالا، خراشيده شدن و ساييده شدن مقاوم مي سازند. ظروف استيل حرارت را به طور يكنواخت منتقل نمي كنند. بيش تر اين ظروف ته آلومينيومي يا مسي دارند. توليدكنندگان اين ظروف هشدار مي دهند كه غذاهاي اسيدي (مثل گوشت، گوجه فرنگي، آلو، ذرت، لپه، چغندر و...) و نمكي براي مدت طولاني در ظروف استيل نگه داري نشوند.

ظروف نچسب

اگرچه پوشش اين ظروف با خراشيدن يا ساييدن كنده مي شود، ولي «سازمان غذا و دارو» تأييد كرده كه اين ذرات بدون تغيير از بدن عبور مي كنند و دفع مي شوند و خطري براي سلامتي ندارند.
ظروف نچسب تنها وقتي مضر مي شوند كه تا دماي بالاتر از 350 درجه سانتي گراد يا 650 درجه فارنهايت حرارت داده شوند. اين هنگامي رخ مي دهد كه يك ماهي تابه خالي روي شعله گذاشته شده باشد. در اين حالت لايه نچسب، دودي آزاد مي كند كه سمي و آزاردهنده است؛ البته از دودي كه روغن هاي معمولي روي حرارت ايجاد مي كنند، كم تر سمي است.

ظروف يك بار مصرف

در هنگام استفاده از ظروف يك بار مصرف، بايد به علامت اختصاري كه در كف ظرف حك شده توجه كرد:
استفاده از ظروف «پلي اتيلني (PE)» و «پروپيليني (PP)» كه به رنگ سفيد مي باشند و به طور عمده براي بسته بندي و نگه داري محصولات لبني، روغن و سركه به كار مي روند، براي مواد غذايي گرم و مرطوب بلامانع است.
استفاده از ظروف «پلي استايرني فوم دار (EPS)» و ظروف «پلي استايرني سفيد رنگ (HIPS)» براي مواد غذايي گرم و مرطوب مشكلي ايجاد نمي كند ولي براي نگه داري مواد غذايي داغ مثلا با دماي 140 درجه سانتيگراد نامناسب است.
استفاده از ظروف «پلي استايرني شفاف» تنها براي نوشيدني هاي سرد مناسب است و براي موادغذايي داغ مثل چاي و قهوه مناسب نمي باشد.