بهداشت ، ایمنی و محیط زیست در محیط کار

در بررسي‌هاي بعمل آمده عمده دلائل بروز حريق‌ها در فصل سرما را بايد در وجود ايراد و نقص فني در وسايل گرمازا و دوم در رعايت نكردن موازين ايمني در استفاده درست و ايمن از انواع وسايل گرمازا توسط مردم دانست.

همه ساله با سرد شدن هوا مهم‌ترين حادثه‌اي كه موجب نگراني و دغدغه سازمان های آتش‌نشاني نيز مي‌شود مسئله حوادث ناشي از گازگرفتگي با منو كسيد كربن است. اين گاز خطرناك كه بي‌بو، بي‌رنگ و بي طعم مي‌باشد بعلت نواقص در دودكش‌ها و يا وسايل حرارتي غيراستاندارد توليد شده و با توجه به خصوصيات ويژه اين گاز براحتي موجب مرگ افراد در موقعيت ‌هاي مختلف مسكوني و يا محل كار مي‌شود.

هر قدر هوا سردتر مي‌شود نياز به انرژي گرمايي جهت تأمين هواي مطبوع بيشتر مي‌شود. از طرفي ديگر، مردم براي جلوگيري از انرژي حرارتي، تمامي روزنه‌ها و منافذ موجود در پنجره‌ها و درهائي كه به سمت بيرون گشوده مي‌شود را مسدود مي‌نمايند تا با صرفه‌ جوئي سوخت و همچنين تسهيل در گرمايش محيط، شرايط مناسب فراهم شود بنابراين متناسب با شدت سرما، ريسك و خطر اين گاز افزايش مي‌يابد.

با توجه به اينكه در فصل سرما متناسب با كاهش دماي محيط ، خطر بروز آتش‌سوزي نيز افزايش پيدا مي‌كند بيشترين آتش‌سوزي‌ها در ماه‌هاي سردتر سال رخ مي‌دهد كه بدنبال آن تلفات انساني و نيز خسارات مالي نيز در اين ايام فزوني مي‌يابد.

دلايل افزايش حريق‌ها در فصول سرد سال را بكارگيري وسايل گرمائي الكتريكي بدون رعايت نكات ايمني در زمان استفاده از اين وسايل از جمله استقرار هيترهاي (بخاري‌ها) برقي در فواصل نزديك با مواد سوختني مانند پارچه، پرده، كاغذ و .... و همچنين   استفاده از وسائل برقي خانگي كه از نظر سيستم‌هاي ايمني و يا رعايت فاكتور مهم ايمني داراي نقص مي‌باشند و حتي بعضاً بدون رعايت استاندارد توليد و عرضه مي‌گردند بطوريكه در زمان پيك مصرف آمادگي بيشتري براي ايجاد كانون بروز آتش‌سوزي خواهند داشت عدم رعايت نكات ايمني در هنگام بهره‌برداري از وسائل حرارتي گازسوز، سوخت مايع، وجود نقص در وسائل حرارتي گازسوز يا سوخت مايع و هم‌چنين عدم بكارگيري افراد متخصص و مجرب در نصب و راه‌اندازي و تعمير انواع وسائل حرارتي (گازي، نفتي و برقي) از ديگر علل افزايش آتش سوزي هاست.

براي پيشگيري از وقوع آتش‌سوزي‌ها توصيه می گردد كه:

1-   به خاطر داشته باشند وسايل حرارتي گرمايشي در صورتي كه داراي نقص بوده و يا به نحو اصولي نصب و به كار گيري نشوند، خطرناك بوده و جان افراد را به مخاطره جدي خواهد انداخت.

2- حتما" از وسايل حرارتي گرمايشي استاندارد و داراي سيستمهاي ايمني بهره گيري نمايند.

3-براي نصب و راه اندازي و تعمير دستگاههاي گاز سوز يا سوخت مايع حتما" از افراد واجد شرايط و متخصص استفاده نمايند.

4-هر گونه نقص و عيب را در وسايل حرارتي بموقع و سريعا" برطرف نمايند.

5- در وسايل حرارتي دودكش دار، در صورتي كه دودكش به نحو اصولي نصب نشده و مستحكم نباشد و داراي منفذ به بيرون باشد ،خطر نشت گاز بسيار خطرناك منو كسيد كربن و تحميل تلفات جاني وجود دارد.

6- حتي الامكان از سيستم حرارت مركزي از قبيل شوفاژ به جاي وسايل موضعي خطر آفرين در ساختمانهاي چند واحدي و مجتمعي بهره گيري شود .

7-توليدكنندگان به خاطر داشته باشند كه عرضه وسايل استاندارد، ايمن و مناسب نقش فوري در كاهش حوادث و تلفات داشته و در غير اين صورت در تلفات و خسارات مترقبه مهمترين نقش و تاثير گذاري را دارند.

8-متوليان استاندارد سازي و كنترل كيفي محصولات گرمايشي    از مهمترين حلقه هاي زنجيره بهبود ايمني تلقي شده و در ارتقاء مستمر ايمني تاثير گذار مي  باشند.    

9- از بكار بردن وسايل حرارتي بدون دودكش در محيط هاي بسته جداً خود داري نمايند.

10- بخاريهاي بدون دودكش اكسيژن محيط را مصرف نموده توليد گاز سمي و كشنده CO مي نمايد. از اين وسايل در محيط هاي بسته به ويژه در حمام و اتاق خواب هرگز استفاده نكنند.

11- باز هم تاكيد مي شود قبل از استفاده از وسايل حرارتي از سلامت فني آن و سالم بودن دودكش مطمئن باشند.

12- براي گرم نمودن محيط از روشن نمودن اجاق گاز و پيك نيكي و هر وسيله حرارتي شعله روباز بدون دودكش خودداري نمايند.

13- دودكش موجب تغذيه اكسيژن وسايل حرارتي از محيط خارج و خروج دود و گازهاي مضر و در نتيجه حفظ هواي سالم محيط مي باشد. از سلامت دودكش وسايل گرما زا حتماً مطمئن باشد.

14- بكار بردن وسايل گرمايشي غيراستاندارد موجب به خطر افتادن ايمني و سلامت افراد ساكن در محيط ميشود. از استاندارد بودن هر وسيله مورد استفاده قبلاً اطمينان حاصل نمايند.

15- استفاده چند وسيله حــرارتي از يك دودكــش بدون رعايــت استانــدارد هاي لازم خــطرنــاك و مــوجــب سرايت  و بازگشت گازهاي مضر به محيط ميگردد. بنابراين براي هر دودكش فقط يك وسيله حرارتي نصب شود.

16-  دودكش وسايل حرارتي بايد 60 سانتيمتر بالاتر از بالاترين نقطه ساختمان و مجهز به كلاهك مخصوص ترجيحاً بشكل H   باشد.

17- به منظور تهويه هواي محيط از بستن كامل باز شوهاي محيط خودداري نمايند.

18- نقص فني در وسايل حرارتي موجب ناقص سوزي سوخت و توليد گازهاي سمي و كشنده مي نمايد.

19- نقص فني دودكش در سيستم تهويه وسايل حرارتي موجب نقص در عملكرد وسيله و توليد گازهاي مضر مي نمايد.

20- هر ساله قبل از روشن كردن وسايل حرارتي دودكش آنها سرويس و از سلامت و باز بودن مسير آنها مطمئن شويد.

21- از سلامت ديگ بخار موتورخانه و مخزن آب گرمكن مطمئن باشيد.

22- آب گرمكن هاي مخزني بايد مجهز به شير اطمينان استاندارد باشند. به منظور جلوگيري از انفجار، از دست كاري و يا قطع شيرهاي اطمينان آب گرمكن جداً خودداري نمايد.

23- دودكش تاسيسات و وسايل حرارتي ساختمان علاوه بر سلامت كامل بايد از نقاطي عبور نمايد كه امكان نشت و سرايت گازهاي مضر به داخل اتاق و ديگر فضاي ساختمان وجود نداشته باشد.

24- وجود هرگونه منفذ يا شكستگي در دودكش موجب نشت و سرايت دود و گازهـــاي سمي آن به داخل فضاي ساختماني شده باعث مرگ سكنه مي گردد.

25- اغلب آتش سوزي هاي رخ داده در طي سال را حريق هاي منازل تشكيل مي دهند و عمده اين آتش سوزي ها ناشي از نقص فني وسايل حرارتي يا دسترس كودكان به وسايل آتش زنه از قبيل كبريت و فندك مي باشد.

26- از نگهداري مواد نفتي در حجم زياد در منزل جداً خودداري نمايند.

27- گالنهاي حمل و نگهداري مواد نفتي بايد از نوع فلزي باشند.

28- از قراردادن گالنهاي مواد نفتي و سيلندرهاي گاز در داخل اتاق – جلو دربها و مسير عبور و مرور جداً خودداري نمايند.

29- از پركردن مخازن سوخت وسايل حرارتي در داخل اتاق و در حالت روشن جداً خود داري نمايند.

30- هنگام مسافرت و يا خروج ساكنان از منزل و يا محل كار تمامي وسايل حرارتي را خاموش كرده و شير اصلي گاز شهري را ببندند.

در هر صورت ممكن است در اثر بي‌احتياطي و يا دلايل ديگر آتش‌سوزي اتفاق بيافتد آن وقت چه بايد كرد؟ مهم‌ترين مسئله اين است كه ما نوع حريق را بشناسيم. در حريق‌هاي ناشي از نفت و مواد سوختي بايد بدانيم كه هرگز نبايد از آب جهت اطفاي آنها استفاده كنيم. بهترين راه براي اطفاي اين نوع حريق ها ، استفاده از خاموش كننده پودر و گاز و يا محتوي گاز دي اكسيد كربن است تا با كاهش اكسيژن و يا حذف آن، حريق در نطفه خفه شود.

البته توصيه ما اين است كه حتماً يك دستگاه خاموش‌كننده پودر و گاز استاندارد و آماده به استفاده در منزل و يا محل كار داشته باشند و خصوصاً با طرز استفاده از آن آشنا باشند تا در صورت بروز حريق بتوانند با آن به نحو مطمئن مقابله و آن را اطفاء كنند.

اگر حريق گسترده بود و امكان كنترل يا اطفاي آن با وسايل و امكانات موجود وجود نداشت بايد سريعاً كودكان و افراد كهنسال را از محل حريق دور كرد و به مكان مطمئن و ايمن منتقل نمود و سپس با حفظ خونسردي از طريق تلفن 125 اطلاعات دقيق شامل نشاني و نوع حريق را به ستاد فرماندهي آتش‌نشاني اطلاع دهند و با آتش‌نشانان نهايت همكاري را بنمايند.